Қайд этилишича, 2021 йил охирига қадар Ўзбекистонда ҳар бири 100 мегаватт қувватга эга иккита ҚЕСни фойдаланишга топшириш режалаштирилган. Мазкур йўналишда вазирлик Жаҳон банки гуруҳига кирувчи Халқаро молия корпорацияси (ХМК) иштирокида давлат-хусусий шериклик дастури асосида қуёш электр станцияларини қуриш бўйича «Scaling solar» лойиҳаси устида иш олиб бормоқда. ХМК қуёш энергияси соҳасидаги лойиҳаларни танлаш ва тендер ўтказишда ёрдам бериш бўйича етакчи маслаҳатчи ташкилот сифатида жалб этилган.
ХМК кўмагида 2019 йил Ўзбекистонда халқаро тендер танловларининг биринчи босқичи ташкил этилиб, унинг натижалари 4-октябр куни эълон қилинди. Тендер Навоий вилоятида 100 мегаватт қувватли биринчи ҚЕС қуриш мақсадида ўтказилган.
«Халқаро танловнинг дастлабки босқичида Ҳиндистон, Испания, Хитой, Норвегия, БАА, Россия, Саудия Арабистони, Франция, Жанубий Африка Республикаси, Жанубий Корея ва Япониядан 23 та компания иштирок этди, шулардан 11 та компания дастлабки саралаш танловидан ўтди», – дейди Энергетика вазирлиги Қайта тикланувчи энергия манбалари асосида генерацияни ривожлантириш бошқармаси бошлиғи Абдулла Отабоев.
Қайд этилишича, тижорат таклифлари «Аcwа Power» (Саудия Арабистони), «Jinko Power» ва «Aljoimah Energy & Water Consortium» (ХХР/ Саудия Арабистони), «Masdar» (БАА), «TBEA Xinjianing Sunoasis Co Ltd» (ХХР) ва «Total Eren» (Франция) компаниялари томонидан тақдим этилган.
Тендер комиссияси иштирокчиларнинг техник, тижорат таклифларини ўрганиш ва баҳолаш натижаларига кўра, БААнинг «Masdar» компаниясини танлов биринчи босқичи ғолиби деб эълон қилган. Мазкур компания тариф бўйича 1 киловатт/соат ишлаб чиқарилган электр энергиясини 2,679 центга баҳолаган.
Лойиҳани молиялаштириш Халқаро тикланиш ва тараққиёт банкининг 5,1 миллион долларгача миқдордаги кафолати ҳамда ХМКнинг 41 миллион долларгача миқдордаги қарз маблағлари ҳисобига амалга оширилмоқда. Лойиҳа, шунингдек, Жаҳон банкининг Ўзбекистондаги биринчи кафолатли операцияси бўлади.
«Masdar» Абу-Даби ҳукуматининг «Mubadala Investment Company» компаниясининг шўъба корхонаси ҳисобланади. У қайта тикланадиган энергия ишлаб чиқаришни ривожлантиришга ихтисослашган етакчи халқаро компаниялардан биридир. Компания томонидан амалга оширилган инвестициявий лойиҳалар портфели 4000 мегаваттдан ортиқ ҳажмда қайта тикланадиган манбалардан электр энергияси ишлаб чиқаришга ихтисослашган қувватларни ўз ичига олган. Шунингдек, «Masdar» компанияси Навоий вилоятида қуввати 500 мегаватт бўлган шамол электр станциясини лойиҳалаштириш, қуриш ва ундан фойдаланиш лойиҳасини амалга оширади.
Янги объектни қуриш ишларини 2021 йил охиригача бошлаш кўзда тутилган. 2023 йил апрель ойида ишлаб чиқариш қувватларининг биринчи босқичи (250 мегаваттгача) ва 2024 йил охирига қадар барча қувватларни фойдаланишга топшириш режалаштирилган.
Аввалроқ Намангандаги ИЭСда юз берган фавқулодда ўчиш туфайли вилоятнинг катта ҳудуди электрсиз қолгани ҳақида хабар берилганди. Шунингдек, Ўзбекистонда электр таъминотидаги узилишларнинг асосий сабаблари маълум қилингани ҳақида хабар берилган.
