Маълум бўлишича, Президентнинг 2021 йил 30 декабрдаги қарорига мувофиқ, юридик шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқ ва юридик шахслардан олинадиган ер солиғи тўлашдан озод этилган солиқ тўловчилардан ушбу солиқлардан ҳисобланган сумманинг бир фоизини ундириш тартибини жорий этиш белгиланган.
Молия вазирлиги бу топшириқ ижросини таъминлаш мақсадида «Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 75-моддасига ўзгартиш ва қўшимча киритиш тўғрисида»ги қонун лойиҳасини ишлаб чиққан.
Лойиҳага мувофиқ, 2022 йил 1 июлдан бошлаб Солиқ кодексининг 483-моддасига, Президентнинг ва Вазирлар Маҳкамасининг қарорларига асосан юқоридаги икки солиқ турини тўлашдан озод қилинган юридик шахсларнинг ушбу солиқлар бўйича ҳисобланган сумманинг бир фоизини тўлаши бўйича тартиб киритилмоқда.
Қонун лойиҳасини қабул қилишдан мақсад кадастр органларида кўчмас мулк объектлари ва ер участкаларининг, шунингдек, мол-мулк ва ер солиғидан тўлиқ имтиёз берилган, кадастр ҳужжатларини расмийлаштирмаган айрим юридик шахсларнинг ҳисобини юритишни таъминлаш ҳисобланади.
Маълумот ўрнида, ҳозирда Ўзбекистонда юридик шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқ бўйича 5787 та корхонага жами 581,5 миллиард сўмлик, юридик шахслардан олинадиган ер солиғи бўйича эса 2439 та корхонага жами 433,5 миллиард сўмлик имтиёз қўлланилган.
Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Ўзбекистонда юридик шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқ ставкаси 2 фоиздан 1,5 фоизга пасайтирилган эди. Аммо янги ўрнатилган тартибга кўра, солиқ тўловчиларнинг тўлов суммаси камайиш ўрнига кўпайиши прогноз қилинганди. Яъни ўзгаришлардан кейин 41 минг юридик шахсда солиқ мажбуриятлари ошиши кутилаётгани хабар қилинган.
Бундан ташқари, Давлат солиқ қўмитаси раиси Шерзод Кудбиев 17 январь куни ташкил этилган матбуот анжуманида «бой ва даромадли маҳаллий компаниялар», хусусан, «Artel» компанияси нега солиқ имтиёзларидан фойдаланиши, уларнинг юки иқтисодиётда қандай тақсимланиши ҳақида гапириб, имтиёз эгаларига тегишли барча маълумотларни очиқ айта олмаслигини билдирган. У ушбу гапларини солиқ сири важи билан изоҳлаган.
«Бу юк ҳеч кимнинг зиммасида эмас. Давлат ўзининг фискал-молия сиёсатини амалга оширмоқда. Қайсидир соҳаларни ривожлантириш керак, шу туфайли у ёки бу соҳаларга солиқ имтиёзлари тақдим этилади. Агар бу имтиёз берилган соҳаларни яшириб, беркитсак, бизни айбдор қилишингиз мумкин эди. Лекин биз имтиёз эгаларини очиқ эълон қиляпмиз», — деган Шерзод Кудбиев.
