Жаҳонда одамлар энг кўп қайси касалликдан ўлаётгани маълум бўлди
Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти томонидан 2000–2019 йилларда дунё бўйича инсон ўлимига сабаб бўлган асосий касалликлар маълум қилинди.
Фото: Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти
Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг эълон қилган глобал ҳисоб-китобларига кўра, юқумсиз касалликлар ҳозирги кунда дунёдаги ўлимларнинг энг кўп қайд этилган 10 та сабабидан 7 тасини ташкил этади. Бу рақамлар 2000 йилда 3 та эди. Янги маълумотлар 2000 йилдан 2019 йилгача бўлган даврни қамраб олган.
Ҳисоб-китоблар сўнгги икки ўн йилликда касаллик ва шикастланишлар натижасида ўлим ва касалланиш тенденцияларини очиб беради. Улар БМТнинг Барқарор ривожланиш мақсадлари кун тартибида белгилаб қўйилганидек, дунёнинг барча минтақаларида юрак-қон томир касалликлари, саратон, диабет ва сурункали нафас олиш йўллари касалликларининг олдини олиш ва даволаш, шунингдек, жароҳатлар билан курашиш бўйича глобал эътиборни кучайтириш зарурлигини аниқ кўрсатмоқда.
«Ушбу ҳисоб-китоблар юқумли бўлмаган касалликларнинг олдини олиш, ташхис қўйиш ва даволашни жадаллаштиришимиз кераклигини яна бир эслатмоқда», — дейди ЖССТ Бош директори Тедрос Адҳаном Гебрейесус. «Улар бирламчи тиббий ёрдамни тенг ва яхлит равишда яхшилашнинг долзарблигини кўрсатади. Кучли бирламчи тиббий ёрдам аниқ юқумли бўлмаган касалликларга қарши курашдан тортиб глобал пандемияни бошқаришга қадар ҳамма нарсанинг асоси ҳисобланади».
Натижаларга кўра, сўнгги 20 йил ичида одамлар юқумли бўлмаган касалликлар: юрак-қон томир касалликлари, диабет ва саратон касаллигидан вафот этмоқда.
Дунё бўйича инсон ўлимига сабаб бўлган асосий касалликлар (2019):
- юрак ишемик касаллиги;
- сурункали обструктив ўпка касаллиги;
- қуйи нафас йўллари инфекциялари;
- юқумли касалликлар;
- трахея, бронхлар ва ўпка саратони;
- Альцгеймер касаллиги;
- диарея (юқумли касаллик);
- қандли диабет;
- буйрак касаллиги.
Юрак ишемик касаллиги ўлимнинг асосий сабаби бўлиб қолмоқда. Бу дунёдаги барча ўлимларнинг 16 фоизни ташкил қилади. Бундан ташқари, сўнгги 20 йил ичида ушбу касалликдан ўлганлар сони 2 миллиондан ошиб, йилига қарийб 9 миллионга етган.
